odc. 23 z cyklu „Tak było! ” Młyn w centrum Skoczowa.(16xfoto)
Nie wszyscy wiedzą, że w śródmieściu Skoczowa funkcjonował młyn zbożowy, który posiadał koncesję młynarską już od XIV w. nadaną przez Piastów Cieszyńskich. Trudno określić jaką miał wówczas konstrukcję i wygląd. Jedno jest pewne , że był zlokalizowany w części wschodniej terenu zajmowanego obecnie przez
Zakład ” GT Poland”. W latach 70. ub. wieku, z uwagi na rozbudowę znajdującego się w tym miejscu Zakładu „Rolsprzęt”, przekształconego w FSM Zakład nr 12, zamknięto fragment ulicy Ustrońskiej, przy której był zlokalizowany stary skoczowski młyn. Dzięki jednak znanemu skoczowskiemu fotografowi Leonowi Para, zachowały się zdjęcia byłego fragmentu drogi i nieistniejącego już młyna, którego właścicielem był Max Berman . Skoczowski młyn został w roku 1969 rozebrany, natomiast Młynówka napędzająca młyńskie urządzenia, zasypana. Ciekawostką jest to, że rzekę Młyńską (zw. Młynówką), która miała swój początek w Wiśle Obłaźcu zbudowano już około 1770 roku aby móc wykorzystywać jej przepływ do celów gospodarczych i produkcyjnych. W latach 50. XX w. od Obłaźca do Skoczowa istniało na niej 20 progów piętrzących wodę wykorzystywaną do produkcji energii elektrycznej (łącznie produkowano 450KW), napędu urządzeń produkcyjnych i przetwórczych różnych małych firm i zakładów. Z trasy przepływu Młynówki korzystało Nadleśnictwo, ustrońska Kuźnia, młyny, tartaki , stolarnie-papiernia. Do dzisiaj wykorzystuje się również do celów rekreacyjnych (staw kajakowy w Ustroniu). W Nierodzimiu z Młynówki korzystały : stolarnia Glogowszka (naprzeciw „Gazdówki”), młyn Alojzego Kozła, tartak Józefa Kowali (obok obecnego sklepu spożywczego) oraz była cegielnia Białonia (obecnie teren „Mokate). W Harbutowicach korzystały tartaki: p.Adama Kowali ( obecnie cz. terenu Spółdzielni 1 Maja) i tartak N. Meisela później A. Poloka ( część obecnego terenu NZOZ „Alfa”). W dalszym biegu Młynówka płynęła od strony Harbutowic wzdłuż tylnych ogrodzeń zabudowań domów zlokalizowanych obecnie przy ul.Wiślańskiej i dalej bezpośrednio obok ogrodzenia znanej wili Gustawa Morcinka, przez plac firmy „Stal-Bud” aby zasilać wodą byłą fabrykę sukna, którą przekształcono po II wojnie na Przetwórnię Warzyw i Owoców zwaną Kapuściarnią. Dalszy jej bieg wytyczono od „Kapuściarni” prostopadle pod ul. Ustrońską (obecnie Wiślańską), za którą część wód skierowano do rz. Wisły, zaś część wody skierowano w koryto Młynówki dalej biegnącej wzdłuż odcinka teraźniejszych zabudowań ul. Ciężarowej, pod tory kolejowe (obok przejazdu), obecnego skate parku, MPEC, do byłego skoczowskiego młyna Bermana. Młynówka przepływając przez byłe tereny Betoniarni -Jenkner obecnie teren Skoczowskiej Mleczarni, kończyła swój bieg w rzece Bładnicy. Niestety w Skoczowie nie ma już śladu przebiegu dawnego koryta Młynówki, której wody wykorzystywano jako tanią, ekologiczną energię do napędu turbin, prądownic oraz urządzeń produkcyjno- przetwórczych. Szkoda, bo byłaby to znakomita infrastrukturalna ścieżka pokazywania sposobów wykorzystywania sił natury dla potrzeb człowieka!
WalOr. foto: Leon Para arch. TMS + arch. prywatne.
.