Główna » Wydarzenia

odc.10. Z cyklu „Tak było”! Organy kościoła ewangelickiego w Skoczowie.(16xfoto)

Nie jest dokładnie znana historia i rodzaj  instrumentów towarzyszących  śpiewowi skoczowskim parafianom w ewangelickim  kościele Św. Trójcy. Przypuszczalnie początkowo śpiew w kościele odbywał się a’cappella jednak w krótkim czasie  skoczowski nowo-zbudowany  kościół ewangelicki (1865r.) został wyposażony w organy firmy Szymona Antoniego Sapalskiego z Krakowa. W 1895 roku  prawdopodobnie

sprowadzono do parafii   kolejny instrument muzyczny zwany fisharmonią. Owe instrumenty dęte klawiszowe produkowała wówczas w Lipsku firma niemiecko- amerykańska, której właścicielem był Karol Mannborg.  Zakupiona fisharmonia przypuszczalnie początkowo również służyła jako instrument rezerwowy w kościele a później  do przygrywania śpiewom na spotkaniach modlitewnych w parafialnej sali . W latach 50/60 XX w.  fisharmonia  „Mannborg” została przekazana  do filiału w Simoradzu (?) gdzie po zakończeniu „służby” zdeponowano ją w przyległej salce parafialnej. Małe kościelne organy Antoniego Sapalskiego z Krakowa  służyły w skoczowskim kościele  przez  okres 64 lat, kiedy to w 1929 rok w ich miejsce zamontowano nowe, większe organy piszczałkowe znanej polskiej rodzinnej firmy  Dominika Biernackiego z Włocławka, które uroczyście oddano do użytku  podczas pamiątki założenia i  poświęcenia skoczowskiego kościoła w dniu 26 maja 1929 roku. Aktu oficjalnego otwarcia i poświęcenia nowych organ dokonał  ks. senior Karol Kubisz z Cieszyna przed nabożeństwem „założeniowym”, które póżniej poprowadził ks. Paweł Nikodem z Ustronia.  Po nabożeństwie o godz 14:00 odbył się godzinny specjalny koncert organowy w wykonaniu organmistrza Karola Hławiczki z Katowic, który zagrał  3 utwory; Bossiego- „Dzień radości”, Cezara Franka – „Pastorałka” oraz Bacha -„Foccata d”motte”. Śpiewał  również skoczowski chór oraz wykonywano solowe partie na skrzypcach i wiolonczeli. Organy to największy instrument jaki  pod względem przestrzennym został skonstruowany przez człowieka.  Skoczowskie organy Biernackiego , które niezmiennie służą do dnia dzisiejszego  należą do średniej wielkości i składają się ze stołu gry (kontuar) posiadający dwa manuały klawiszowe i manuał nożny, zestawu piszczałek głosowych, traktury czyli systemu przenoszenia ruchu pomiędzy  klawiszami a zaworami piszczałek , oraz systemu nadmuchu i magazynowania powietrza w przeponowym miechu organ. Ten zabytkowy już instrument obecnie wymaga gruntownej renowacji, który ze względu na  znaczne koszty stale jest odkładany zaś konieczne  naprawy są dokonywane tylko doraźnie.  Znane są tylko niektóre nazwiska organistów skoczowskiej parafii.  Jednym z nich  był przez 25 lat nauczyciel Murycy Gorgoń (ur. 22.08.1830-zm. ?). poźniej   kierownik ewangelickiej szkoły „Na Kępie” –Józef Kożdoń ( 08.04.1873r. – zm.  07.12.1949r.), kolejnymi byli  Karol Wowry z Dębowca oraz pastorowa Aniela Czyż ze Skoczowa, która służyła grą na skoczowskich organach od 1961r. do 2011 roku, czyli przez okres 50 lat.  Przez okres 45 lat za kontuarem skoczowskich organ w zastępstwie również częstokroć  zasiada  Bolesław Noga- dyrygent „Glorii”.  Aktualnie funkcję parafialnej organistki pełni Dorota Podżorska.

Władysław Walter Orawski              foto: WalOr.+inter.+ arch.                          źródło: arch.  „Poseł Ewang.”

.